برگزاری مسابقات حفظ، تلاوت و مفاهیم قرآن کریم از جمله برنامه‌های دیرپایی است که در حوزه ترویج آموزه های دینی و قرآنی در دانشگاهها به منظور فراهم آوردن زمینه‌ای جهت انس بیش از پیش دانشجویان با مصحف انسان‌ساز قرآن کریم و مفاهیم تعالی بخش آن و همچنین نشر و بسط فضای معنوی و عطرآگین قرآن در محیط دانشگاهی همواره مورد اهتمام متصدیان و مسئولین فرهنگی دانشگاهها بوده است.
مروری بر تجربه برگزاری بیست و پنج دوره از مسابقات قرآن کریم در دانشگاهها بازنگری در محتوا و شیوه‌های اجرایی آن را ضروری می‌نمود براین اساس طرح پیش رو مشتمل برآخرین بازنگری ها ضمن لحاظ نمودن و محترم شمردن چارچوب پیشین مسابقات قرآن کریم دانشجویان کشور و هماهنگی با مسابقات ملی دانشجویان، به منظور تلطیف فضای حاکم بر این مسابقات و فراهم آوردن شرایطی مناسب جهت ورود به عرصه تدبر و بهره گیری بیشتر از مفاهیم و مضامین بلند قرآن کریم تدوین گردیده قابل اجرا در سطح دانشگاه های تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می باشد.
نگاهی به پیشینه برگزاری مسابقات قرآن کریم دانشجویان کشور:
مسابقات قرآن کریم دانشجویان در سطح دانشگاه‌های دولتی کشور از سال 1364 توسط جهاددانشگاهی آغاز و با همکاری مدیران محترم فرهنگی دانشگاهها تا سال 1383 تداوم یافت. در این سال و با تشکیل جلسات شورای سیاستگذاری فعالیت‌های قرآنی، متشکل از کارشناسان و نمایندگان نهادهای دانشگاهی به دعوت دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، مقرر شد هریک از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری ، بهداشت درمان و آموزش پزشکی و همچنین دانشگاه آزاد اسلامی ،دانشگاه پیام نور ،دانشگاه جامع علمی کاربردی و دبیرخانه دانشکده های علوم قرآنی سازمان اوقاف وامورخیریه رأساً نسبت به برگزاری مسابقات قرآن برای دانشجویان تحت پوشش خود، در سطح دانشگاهی و سراسری اقدام نمایند و برگزیدگان رشته‌های مشترک مسابقات سراسری در مسابقات ملی دانشجویان کشور به رقابت بپردازند. همچنین تعیین میزبانی جشنواره ملی قرآن دانشجویان ایران به شورای هماهنگی فعالیت های قرآنی دانشگاه ها محول گردید.
بر این اساس، اداره کل امور فرهنگی وزارت علوم از سال 1383 تا کنون اقدام به برگزاری شش دوره مسابقات قرآن کریم در سطح دانشگاهها نموده و به لطف الهی در صدد است با توسعه کمی و کیفی مسابقات و جشنواره‌های دینی وظایف فرهنگی این وزارتخانه را در حوزه فعالیت‌های قرآن و عترت با اهتمام ویژه پیگیری کند.
این مسابقات در مراحل سه گانه دانشگاهی، منطقه‌ای و سراسری برگزار خواهد شد.
بخش ها و رشته های مسابقات :
الف) رشته های شفاهی:
1ـ تلاوت تحقیق قرآن کریم (مجوّد)
2ـ تلاوت ترتیل قرآن کریم (مرتّل)
3ـ حفظ جزء سی ام
4ـ حفظ 5 جزء اول
5ـ حفظ 10 جزء اول
6ـ حفظ 20 جزء اول
7ـ حفظ کل قرآن کریم
ب) رشته های کتبی:
1ـ تفسیر قرآن کریم
2ـ ترجمه و مفردات آیات قرآن کریم
زمان بندی برگزاری مسابقات :
1ـ مرحله دانشگاهی:
10-6 آذرماه 1389
2ـ مرحله منطقه‌ای:
دهه اول اسفند ماه 1389
3ـ مرحله سراسری:
دهه اول اردیبهشت ماه 1390
نکات مهم
الف) رشته‌های شفاهی:
* 1- رشته های شفاهی مسابقات در تمامی مراحل سه گانه دانشگاهی، منطقه ای و سراسری همراه با آزمون کتبی بوده که در مرحله دانشگاهی از محل ترجمه سوره "طه" ، در مرحله منطقه ای از ترجمه سوره های "طه" و "مریم" و در
مرحله سراسری از ترجمه سوره های "طه" و "مریم" و "یوسف" برگزار می گردد.
*تبصره1: برگزاری آزمون کتبی ترجمه به منظور فرهم آوردن شرایط مناسب برای آشنایی بیش از پیش قاریان و حافظان با مفاهیم آیات روح بخش قرآن کریم بوده و صرفاً در حکم شرط ورود جهت رشته های شفاهی مسابقات و حد نصاب آن کسب
50 درصد از کل نمره آزمون کتبی می باشد.
* 2- نظر به آنکه رشته حفظ جزء سی ام قرآن کریم به منظور ایجاد فرهنگ حفظ در فضای دانشگاهی لحاظ گردیده است لذا این رشته صرفاً در مرحله دانشگاهی برگزار گردیده مراحل منطقه ای و سراسری نخواهد داشت.
* 3- رشته های حفظ 20 جزء اول و حفظ کل، مرحله دانشگاهی نداشته دانشجویانی که حفظ ایشان صرفاً به تأیید مدیر کل امور فرهنگی دانشگاه رسیده باشد می توانند مستقیماً به مرحله بعدی (منطقه ای) مسابقات راه یابند.
ب) رشته‌های کتبی:
* 1- تفسیر قرآن کریم: مفاد این رشته در مرحله دانشگاهی بر اساس تفسیر سوره "یس" و در مرحله منطقه ای بر اساس تفسیر سوره های "یس" و "ق" و در مرحله کشوری بر اساس تفسیر سوره های "یس" و "ق" و "فاطر" از
مجموعه تفسیری المیزان علامه طباطبایی (ره) می باشد.
* 2- ترجمه و مفردات آیات قرآن کریم: مفاد این رشته در مرحله دانشگاهی بر اساس ترجمه و مفردات آیات سوره "ذاریات" و در مرحله منطقه ای بر اساس ترجمه و مفردات آیات سور "ذاریات" و "صافات" و در مرحله کشوری بر
اساس ترجمه و مفردات آیات سوره های "ذاریات" و "صافات" و "طور" می باشد.
* تبصره1: آزمون ترجمه و مفردات، بر اساس نکات ترجمه و مفرداتی ذکر شده در تفسیر المیزان می باشد .
v آزمون رشته های کتبی به صورت چهارگزینه ای بوده و دارای نمره منفی می باشد.
ضوابط و مقررات
* 1- دانشجویانی که در جشنواره‌های ملی حائز رتبه اول گردیده‌اند حق شرکت درهمان رشته را درمسابقات نخواهند داشت.
* 2- در تمامی زیر گروه‌های رشته حفظ، دانشجویانی که طی دوره‌های گذشته حائز رتبه‌های اول تا سوم مرحله ملّی شده‌اند نمی‌توانند در زیر گروه پایین‌تر شرکت نمایند.
* 3- داوری مسابقات بر اساس آخرین آیین نامه تدوین شده توسط شورای قرآن سازمان اوقاف و امورخیریه می باشد.
* 4- مسابقات آزمون رشته های قرائت (تحقیق و ترتیل) از کل قرآن کریم و براساس مصحف خط عثمان طه (به روایت حفص از عاصم) و ترجمه آیت ا... مکارم شیرازی می باشد.
* 5- حضور در مرحله منطقه ای مسابقات، بر اساس سهمیه دانشگاه ها بوده دانشگاه‌های دارای تا 3 هزار دانشجو از 1 نفر سهمیه در هر رشته (در صورت احراز حداقل امتیاز)، دانشگاه‌های دارای تا 8 هزار دانشجو از 2 نفر سهمیه در هر رشته و دانشگاه‌های دارای بیش از 8 هزار دانشجو از 3 نفر سهمیه در هر رشته(درمورد رشته‌های شفاهی، به تفکیک برادر وخواهر و در رشته‌های کتبی بصورت مشترک) جهت معرفی به مرحله منطقه‌ای برخوردار می‌باشند.
* 6- با توجه به برگزاری مستقل مسابقات ویژه دانشجویان دانشگاه های پیام نور، جامع علمی کاربردی، آزاد اسلامی و دانشکده های علوم قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، دانشجویان مراکز ذکر شده نمی توانند در این مسابقات شرکت کنند.
جدول مشخصات رشته‌های مسابقات
عنوان رشته
نوع مسابقه
مراحل برگزاری
منبع
کیفیت برگزاری
مرحله
دانشگاهی
مرحله منطقه‌ای
مرحله سراسری
قرائت تحقیق
شفاهی کتبی
ü
ü
ü
بخش شفاهی: قرآن کریم رسم الخط عثمان طه
کتبی
ü
ü
ü
تفسیر المیزان علامه طباطبایی(ره)
مرحله دانشگاهی: سوره یس
مرحله منطقه ای: سوره های یس و ق
مرحله کشوری: سوره های یس، ق و فاطر
ترجمه و مفردات قرآن کریم
کتبی
ü
ü
ü
بر اساس ترجمه و موارد واژگانی (مفردات ) ذکر شده در تفسیر المیزان علامه طباطبایی (ره)
مرحله دانشگاهی: سوره ذاریات
مرحله منطقه ای: سوره های ذاریات و صافات
مرحله کشوری: سوره های ذاریات، صافات و طور
* جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت اداره دینی و قرآنی به نشانی www.quranmsrt.ir مراجعه کرده و یا با شماره تلفن های 82233254-021 یا 09196887828 تماس حاصل فرمایید.
